Giới Thực vật

Rêu là nhóm thực vật bậc thấp, thường mọc ở nơi ẩm ướt như trên đá, thân cây hoặc mặt đất ẩm. Rêu không có hoa, không tạo hạt mà sinh sản bằng bào tử – một dạng tế bào nhỏ có thể phát triển thành cây mới.

Thân và lá giả: Rêu có phần thân nhỏ và các lá mỏng, không có mạch dẫn như cây lớn, nhưng vẫn thực hiện được quang hợp để tạo ra chất dinh dưỡng.

Rễ giả: Là những sợi nhỏ giúp cây bám vào bề mặt và hút nước, nhưng không hút được chất dinh dưỡng như rễ thật.

Bào tử nang: Nằm ở đầu cuống, bên trong chứa bào tử. Khi bào tử chín, chúng phát tán nhờ gió hoặc nước và nảy mầm thành cây rêu mới.

Không có mạch dẫn: Vì không có hệ thống dẫn nước và chất dinh dưỡng, rêu chỉ sống được ở môi trường ẩm, nơi nước có thể thấm trực tiếp qua bề mặt.

Rêu tuy nhỏ bé nhưng rất quan trọng: Chúng giữ ẩm cho đất, chống xói mòn, tạo lớp phủ sinh học cho đá và là bước đầu trong việc hình thành hệ sinh thái thực vật tại những nơi khắc nghiệt.

Dương xỉ là nhóm thực vật bậc cao không có hoa, không tạo hạt mà sinh sản bằng bào tử. Dương xỉ thường mọc ở nơi ẩm mát như rừng rậm, khe núi, bờ suối hoặc nơi có bóng râm.

Lá thật: Lá dương xỉ có gân lá và mạch dẫn, giúp vận chuyển nước và chất dinh dưỡng. Lá non thường cuộn tròn như vòi voi. Lá cũng là nơi thực hiện quang hợp để tạo ra chất dinh dưỡng.

Rễ và thân thật: Dương xỉ có thân rễ mọc ngầm dưới đất và rễ thật để hút nước và chất dinh dưỡng từ đất. Đây là điểm khác biệt rõ so với rêu.

Bào tử nang: Nằm ở mặt dưới của lá, thường xếp thành cụm nhỏ gọi là ổ túi bào tử. Khi bào tử chín, chúng phát tán nhờ gió hoặc nước và nảy mầm thành cây dương xỉ mới.

Có mạch dẫn: Dương xỉ có hệ thống mạch dẫn trong thân, rễ và lá, giúp cây cao lớn hơn và sống ở nhiều môi trường khác nhau, không bị giới hạn ở nơi ẩm như rêu.

Dương xỉ góp phần cân bằng hệ sinh thái: Giữ đất, chống xói mòn, tạo lớp phủ dưới tán rừng, là nơi sinh sống của nhiều sinh vật nhỏ và còn được dùng làm cảnh, lọc không khí trong nhà.

Thông là thực vật bậc cao, thuộc nhóm hạt trần. Cây thường mọc ở vùng núi cao, đất khô, khí hậu lạnh hoặc ôn đới. Thông sinh sản bằng hạt nhưng hạt không nằm trong quả.

Thân và lá thật: Thông có thân gỗ lớn và lá kim nhỏ, dài, cứng. Lá có lớp sáp phủ ngoài giúp giảm thoát hơi nước. Lá có mạch dẫn và thực hiện quang hợp để tạo ra chất dinh dưỡng.

Rễ thật: Rễ cọc đâm sâu xuống đất, giúp cây bám chắc và hút nước, chất dinh dưỡng hiệu quả, kể cả ở nơi khô hạn hoặc đất nghèo dinh dưỡng.

Nón thông: Thay cho hoa, thông có nón đực và nón cái. Nón đực tạo hạt phấn, nón cái chứa noãn. Sau khi thụ phấn, nón cái phát triển thành nón lớn chứa hạt. Hạt phát tán nhờ gió và không nằm trong quả.

Có mạch dẫn: Thông có hệ thống mạch dẫn hoàn chỉnh gồm mạch gỗ và mạch rây, giúp vận chuyển nước và chất dinh dưỡng từ rễ đến lá và ngược lại. Nhờ đó, cây có thể sống lâu năm và phát triển cao lớn.

Thông có vai trò quan trọng: Giữ đất, chống xói mòn, tạo rừng phòng hộ. Cung cấp gỗ, nhựa, tinh dầu và là nơi sinh sống của nhiều loài động vật rừng.

Hoa loa kèn là thực vật bậc cao, thuộc nhóm hạt kín – tức là cây có hoa, có quả và hạt nằm trong quả. Loa kèn thường được trồng làm cảnh, có hoa to, đẹp, màu trắng hoặc vàng và tỏa hương thơm.

Thân và lá thật: Loa kèn có thân thảo, mọc thẳng. Lá dài, thuôn, có gân song song. Lá chứa mạch dẫn và thực hiện quang hợp để tạo chất dinh dưỡng nuôi cây.

Rễ thật: Là rễ chùm hoặc rễ mọc từ củ hành (dạng thân biến đổi). Rễ giúp cây bám vào đất và hút nước, chất dinh dưỡng.

Hoa và quả: Loa kèn có hoa lớn, rõ ràng, có màu sắc và hương thơm để thu hút côn trùng thụ phấn. Sau khi thụ phấn, hoa sẽ phát triển thành quả chứa hạt. Hạt nằm bên trong quả – đặc trưng của thực vật hạt kín.

Có mạch dẫn: Hệ mạch gồm mạch gỗ và mạch rây, giúp vận chuyển nước, muối khoáng từ rễ lên lá, và vận chuyển chất dinh dưỡng từ lá đến các bộ phận khác.

Loa kèn có vai trò trong đời sống: Trang trí, làm hoa cắm, biểu tượng trong văn hóa – thường dùng trong dịp Lễ Phục Sinh hoặc tháng 4 tại Việt Nam. Một số bộ phận còn được dùng làm thuốc trong y học cổ truyền.

Đậu Hà Lan là thực vật bậc cao, thuộc nhóm hạt kín, có hoa và tạo hạt nằm trong quả. Cây thường được trồng để lấy quả non làm rau hoặc lấy hạt làm thực phẩm giàu đạm.

Thân và lá thật: Đậu Hà Lan có thân mềm, dạng dây leo, lá kép có tua cuốn giúp bám vào giá đỡ. Lá có mạch dẫn, thực hiện quang hợp để tạo ra chất dinh dưỡng nuôi cây.

Rễ thật: Rễ cọc đâm sâu vào đất, có nốt sần chứa vi khuẩn cố định đạm, giúp cây hấp thụ nitơ từ không khí – một đặc điểm điển hình của cây họ Đậu.

Hoa và quả: Hoa có đủ nhị và nhụy, màu trắng, tím hoặc hồng. Sau khi thụ phấn, bầu nhụy phát triển thành quả đậu, bên trong chứa nhiều hạt.

Có mạch dẫn: Đậu Hà Lan có hệ thống mạch gỗ và mạch rây, giúp vận chuyển nước, khoáng và chất dinh dưỡng, hỗ trợ cây phát triển nhanh và ra nhiều hoa, quả.

Đậu Hà Lan có vai trò quan trọng: Cung cấp thực phẩm giàu đạm, cải tạo đất nhờ cố định đạm, là cây thí nghiệm nổi tiếng trong nghiên cứu di truyền học của Mendel.